Sağlıklı ve Kişisel Bir Beslenme Modeli: Fonksiyonel Beslenme

Fonksiyonel beslenme giderek yaygınlaşan bir sağlıklı yaşam bileşeni. Ancak onu belli bir dönem popülerleşen, sonra modası geçen ve genele hitap eden diyet listeleriyle karıştırmamak gerekiyor. Ortaya çıkışı fonksiyonel tıbba dayanan bu özel beslenme modelinin içeriği tamamen kişiye göre özelleşiyor.

Sağlıklı beslenme, sağlıklı bir bedene sahip olmanın en güçlü anahtarlarından biri. Ancak vitaminler, mineraller, protein ve karbonhidrat almanın önemi, baklagiller, tahıllar, tohumlar, baharatlar derken, sağlıklı beslenme kavramı içinden çıkılması zor bir karmaşaya dönüşebiliyor. Üstelik bir başkası için yararlı olan şeyin senin için de öyle olacağının garantisi yok.

Fonksiyonel beslenme, bu karmaşayı ortadan kaldırıp, kişiye en ideal beslenme modelini sunuyor. 

Fonksiyonel beslenme nedir?

Sağlıklı ve formda kalmak herkesin hayali. Bunu sağladığını iddia eden ve pek çoğu özel isimle anılan diyet listelerine her gün bir yenisi daha ekleniyor gibi. Peki, bu özel isimli diyet listeleri senin için ne kadar özel? Bedenin, metabolizman, hayat tempon ve alışkanlıkların bir başkasına benzemezken, karşılaştığın fiziki ve psikolojik sorunlar sana özel sebeplere ve takvimlere sahipken, bedeninin ihtiyacı olan şey, milyonlarca kişiyle tıpatıp aynı şey olabilir mi? Fonksiyonel beslenme bunun cevabını kocaman bir "HAYIR!” olarak veriyor. 

Buradan yola çıkarak fonksiyonel beslenmeyi şöyle tanımlayabiliriz; "Fonksiyonel beslenme, bu konunun uzmanları tarafından oluşturulan, yaşam öyküsü, fiziki ve psikolojik sorunlar, metabolizma hızı, hayat temposu, genetik kodlar, varsa alınan ilaçlar, kan değerleri, hatta uyku düzeni gibi pek çok değişken göz önünde bulundurarak, kişiyi en sağlıklı potansiyele ulaştırmayı amaçlayan bir beslenme modelidir."

Yani, bu beslenme modeli, her insan için bambaşka bir beslenme düzeninin olması gerektiğini savunur. Çünkü hepimiz "insan” ortak paydasında buluşan, ancak ayrıntılara bakıldığında, birbirinden çok farklı, dolayısıyla farklı ihtiyaçlara sahip, özel canlılarız. 

Fonksiyonel beslenmenin faydaları nelerdir?

Fonksiyonel beslenme programları, "fonksiyonel gıda” adı verilen, kaliteli, besleyici, sağlıklı besin gruplarını içerir. Dolayısıyla bedeninin ihtiyacı olan yağları, lifleri, vitamin ve mineralleri, protein ve karbonhidratları almasını garantiler. Böylece herhangi bir besin eksikliği yaşamaz, dengeli bir beslenme düzenine sahip olursun.

Dengeli, yeterli beslenmenin ve besin çeşitliliğinin bir sonucu olarak bağışıklık sistemin, yani vücut direncin artar. Soğuk algınlığından mide sorunlarına, bağırsak düzensizliklerinden kronik yorgunluğa kadar birçok sorunla karşılaşma ihtimalin azalır. Ayrıca fonksiyonel beslenme, beyin ve kalp sağlığı için de faydalıdır.

Fonksiyonel beslenme, alanında uzman biri tarafından uygulanması şartıyla, güvenlidir. Bu beslenme şeklinde gıdalar vücudun ilacı olarak kabul edilir. Dolayısıyla gelişigüzel bir şekilde uygulanamaz.

"Sağlıklı beslenme, bedenin için kötü alışkanlıklara rağmen her derde deva olamaz. Sağlıklı bir diyet, sağlığı iyileştirmeye kapsamlı bir yaklaşımın sadece bir yönüdür."

Fonksiyonel gıda nedir?

Fonksiyonel gıda tanımı 1980’lerin başında Japonya’da ortaya çıktı. Basit bir ifadeyle "besleyici değerlerine ek olarak hastalıkları önlemeye yardım edici ve/veya sağlığı geliştirici yararları olan gıdalar" şeklinde tanımlanan bu besinleri belirleyen üç temel koşul vardır:

1. Doğal içeriklerden elde edilmiş gıdalardır.

2. Günlük diyetin bir parçası haline getirilebilir olmalıdır.

3. Düzenli tüketildiğinde vücut için bazı faydalı işlevleri yerine getirebilmelidir. Örneğin;

- Biyolojik savunma mekanizmalarını iyileştirmeli

- Belirli hastalıkların önlenmesini desteklemeli

- Var olan hastalıklarla savaşmayı desteklemeli

- Zihinsel ve fiziksel sorunları düzeltmeye yardımcı olmalı

- Yaşlanma sürecini yavaşlatıcı etkisi olmalı

Doğal şartlarda yetişmiş olmak koşuluyla, meyveler, sebzeler, tohumlar, baklagiller, kepekli tahıllar, baharatlar, otlar, kuruyemişler, deniz ürünleri, bitki çayları fonksiyonel gıdalara örnek gösterilebilir. Elbette neyin ne kadar tüketilebileceği ya da tüketilemeyeceği, fonksiyonel beslenmenin kişiye özel olmasından dolayı değişkenlik gösterir.

Fonksiyonel beslenmenin prensipleri

1. Günlük beslenme düzeninde tüm temel besin grupları, yeteri kadar olmalı.

2. GDO'lu gıdalardan, fabrikasyon hayvansal gıdalardan, koruyucu kimyasallar içeren ürünlerden uzak durulmalı. Bu ürünlerin tüketimiyle vücutta oluşan toksinler, pek çok hastalığa davetiye çıkarır.

3. Hipokrat’ın, "Bütün hastalıklar bağırsaktan başlar. Bağırsak hasta ise vücudun geri kısmı da hastadır.” sözünden yola çıkarak, bağırsak sağlığını desteklemek, iyileştirmek öncelikli amaçlar arasında olmalı.

4. Probiyotikler, bağırsak, mide ve sindirim sisteminin sağlıklı işleyişi için gerekli bakteri ve mikroorganizmaları sağladıkları için önemlidir. 

5. Besinlerin kaynağı, onun kalitesi ve yararıyla doğrudan ilişkilidir. Mevsiminde, toprakta, organik şartlarda yetişmiş bir meyveyle, hormonlarla, doğal olmayan şartlarda büyütülmüş aynı meyvenin sağlayacağı şey aynı değildir. Bu sebeple gıdalara olabildiğince doğal hallerinde ulaşmak önemlidir.

Herby’nin doğal içerikli fonksiyonel bitki çaylarıyla bedenini destekle

Herby’de her ihtiyaca ve ana uygun özel bir karışım, her damak tadına uygun özel bir lezzet var. Tamamen doğal yöntemlerle elde edilen bitkilerle harmanlanmış bu özel fonksiyonel bitki çayları, bedenine de ruhuna da iyi gelecek. Metabolizmanı canlandırmak, arınmak, bağışıklık sistemini desteklemek, enerjini yükseltmek, hafiflemek, yağ yakımını artırmak, uyku kaliteni yükseltmek ya da sadece lezzetli bir çayın tadına doymak mı istiyorsun? O zaman doğanın destekleyici ve iyileştirici gücünü Herby ile fincanına doldur.

Kaynaklar:

https://academic.oup.com/jn/article/132/12/3772/4712139

https://www.sciencedirect.com/topics/food-science/functional-food

https://www.afpafitness.com/blog/what-is-functional-nutrition

https://www.functionalnutritionanswers.com/what-is-functional-nutrition/

https://www.integrativenutrition.com/blog/what-is-functional-nutrition

https://www.cmaj.ca/content/166/12/1555.short

Bu sitede bulunan metinler, görseller, öneriler ve diğer materyaller bilgilendirme amaçlıdır ve hiçbiri tıbbi bir tavsiye değildir. Ayrıca bu sitedeki hiçbir içerik profesyonel teşhis ve tedavinin yerini alamaz. Herhangi bir sağlık sorununuz varsa, yeni bir beslenme, diyet programı deneyecekseniz lütfen önce doktorunuza başvurunuz.

Bu sitede yer alan metinlerdeki bilgiler, referansları verilen kaynaklara aittir.