Ses Kısıklığı Neden Olur?
Çok farkında olmasak da sesimiz, hayatımızda çok önemli bir rol oynar. Ortalama olarak her gün 7.000’le 20.000 arasında kelime kullanarak konuşuruz. Hatta kelime sayısı ve sesimizi kullanma süremiz yaptığımız işe göre değişir. Öğretmen, şarkıcı, oyuncu ya da sürekli insanlarla iletişim halinde olduğun bir iş yapıyorsan bu sayılar önemli ölçüde artar. Gergin ses telleri bazen konuşmada zorluk yaşamana ya da konuşamamana sebep olabilir.
Ses kısıklığı, genellikle boğazda veya ses tellerindeki bir sorun nedeniyle sesin normalden daha düşük veya boğuk çıkması durumudur. Sesin aşırı kullanımı, enfeksiyon, sigara ve hatta stres bu duruma katkıda bulunabilir. Yüksek frekanslı seslerin üretimini engeller, ses keskinleşir ve cızırtılı hale gelir veya ses çıkarmakta güçlük çekilir. Ses rengindeki değişikliklere sıklıkla boğaz ağrısı ve kuruluk, öksürme, homurdanma ve boğazda balgam hissi gibi belirtiler eşlik eder. Bazı durumlarda geçici bir ses kaybı bile olabilir.
Ses Kısıklığı Nedenleri
Ses kısıklığı, çoğu zaman hafife aldığımız ancak rahatsız edici bir durumdur. Bazen geçici olabilir, birkaç saat veya birkaç gün sonra düzelebilir. Larenjit, ses teli nodülleri, reflü, boğaz iltihapları, stres veya aşırı yorgunluk, sigara ve türevlerini kullanmak da ses bozukluğuna neden olabilir.
Larenjit
Larenjit, ses tellerinin iltihaplanması sonucu ortaya çıkar. Genellikle viral enfeksiyonlar, ses tellerine zarar veren tahriş edici maddeler veya sesin aşırı kullanımı nedeniyle oluşabilir.
Viral enfeksiyonlar, grip veya soğuk algınlığı gibi üst solunum yolu enfeksiyonları da larenjit gelişmesine neden olabilir. Bu enfeksiyonlar, ses tellerinin iltihaplanmasına ve şişmesine yol açarak ses kısıklığına sebep olabilir.
Tahriş edici maddeler de seste bozulmalara yol açabilir. Sigara dumanı, alkol, kimyasal buharlar veya toz, ses tellerini tahriş ederek larenjite neden olabilir. Sürekli veya aşırı miktarda bu tür tahriş edici maddelere maruz kalmak, kronik larenjit gelişimine yol açabilir.
Ayrıca, aşırı ses kullanımı da larenjitin bir nedeni olabilir. Ses sanatçıları, oyuncular, öğretmenler, avukatlar veya çağrı merkezi çalışanları gibi mesleklerde sürekli konuşmak veya bağırmak, ses tellerinin tahriş olmasına ve iltihaplanmasına neden olabilir.
Ses Teli Nodülleri
Ses teli nodülleri, ses tellerinin aşırı kullanımı nedeniyle oluşan küçük nodüllerdir ve boğazın üst kısmında bulunurlar. Ses telleri normal şekilde titreşmediği zaman nodüller oluşur. Genellikle her iki ses telinde de ortaya çıkar. Küçük, sert oluşumlar halinde görülür ve seste bozulmalara neden olur. Ses kalitesinde bozulma, seste boğukluk veya kesinti, zorlanma veya çatlaklık gibi belirtiler de gözlenebilir.
Reflü
Reflü, mide asidinin yemek borusuna geri kaçmasıyla tahrişe ve iltihaba neden olur. Bu durum, boğazı ve ses tellerini etkileyerek ve ses bozukluğuna yol açabilir. Asit, ses tellerini tahriş eder ve şişmelerine neden olur, bu da sesin normal titreşimini engeller.
Boğaz İltihabı
Boğaz iltihapları, farenjit veya bademcik iltihabı gibi durumları kapsar. Bu enfeksiyonlar, boğazın arkasında yer alan dokuların iltihaplanmasıyla ortaya çıkar. Genellikle soğuk algınlığı veya grip gibi viral enfeksiyonlar veya bakteriyel enfeksiyonlar, boğazda ağrı, tahriş, kızarıklık ve yutma güçlüğü gibi belirtilerle ortaya çıkar. Ses tellerine yakın olan bu bölgedeki iltihap, sesin normal titreşimini engelleyerek ses bozulmalarına yol açabilir.
Aşırı Yorgunluk ve Stres
Aşırı yorgunluk da ses kısıklığına neden olabilir. Uzun süreli uykusuzluk, yoğun fiziksel aktivite veya aşırı sesli ortamlarda çalışma gibi durumlar, ses tellerini yorabilir ve inflamasyona neden olabilir. Ses tellerinin yorgunluğu, seste bozulmalara yol açabilir.
Stres, duygusal veya fiziksel olarak zorlayıcı durumlar karşısında vücudun tepki verme şeklidir. Uzun süreli veya kronik stresin vücut üzerinde olumsuz etkileri olabilir ve bu da ses tellerini etkileyebilir. Stres, vokal kaslarda gerginlik ve sıkışma yaratabilir, ses tellerinin normal titreşimini engelleyebilir. Ayrıca stresin bağışıklık sistemi üzerinde olumsuz etkisi sebebiyle vücut enfeksiyonlara daha duyarlı hale gelebilir, bu da boğaz iltihaplarına bağlı ses bozulmalarına katkıda bulunabilir.
Ses Kısıklığı Nasıl Geçer?
Eğer uzun süreli veya tekrarlayan ses kısıklığın varsa mutlaka bir uzmana başvurmalısın. KBB uzmanı veya bir ses terapisti, sorunun nedenini belirlemek ve uygun tedavi yöntemlerini önermek için gerekli değerlendirmeyi yapabilir.
Larenjit genellikle kendiliğinden geçebilir. Dinlenme, sıvı tüketimi ve sesin dinlenmesi gibi tedavilerle iyileşme süreci hızlandırılabilir. Ancak bu durumun uzun süre devam etmesi durumunda bir doktora başvurmalısın.
Ses teli nodüllerinin tedavisi, genellikle sesin dinlenmesi, ses terapisi ve vokal hijyen ile sağlanabilir. Ses terapisiyle doğru ses kullanımı ve tekniklerini öğrenerek nodüllerin tekrar oluşmasını önlemek için sesin düzgün şekilde kullanılmasını sağlayabilirsin. Ses teli nodülleri tedavi edilebilir, ancak erken tanı ve uygun tedavi önemlidir.
Reflüyü kontrol altına almak için beslenme düzeninde değişiklikler yapmak, yağlı ve asitli yiyeceklerden kaçınmak, yemekleri daha küçük porsiyonlarda ve daha sık tüketmek, yemeklerden sonra dik durmak, yatmadan önce en az 2-3 saat beklemek gibi önlemler alabilirsin. Doktorunun önerdiği asit düzenleyici ilaçlar ve diğer yönergeleri uygulayarak ses bozulmasının da önüne geçebilirsin.
Boğaz iltihaplarına bağlı olarak gelişen kısıklık genellikle enfeksiyonun iyileşmesiyle birlikte düzelir. Ancak semptomlar uzun süre devam ederse veya tekrar ederse doktora gitmeni tavsiye ederiz.
Stres veya aşırı yorgunluktan kaynaklanan ses bozulması genellikle dinlenme ve rahatlama ile düzelir. Sesin dinlenmesi, vokal kasların ve ses tellerinin iyileşmesine yardımcı olur. Stres yönetimi teknikleri, gevşeme egzersizleri, uyku düzenine dikkat etmek ve sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek de ses sağlığını iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Ses Kısıklığına Ne İyi Gelir?
- Ağrıyan ve tahriş olmuş boğaz için ılık tuzlu su ile gargara yapmak yardımcı olabilir. Ses kısıklığıyla birlikte gelen rahatsızlığı hafifletmek için, bir su bardağı ılık suya yarım çay kaşığı tuz ekleyerek gargara yapabilirsin.
- Boğaz pastilleri, boğazı nemlendirir, ağrıyı hafifletir ve öksürüğü azaltmaya yardımcı olabilir. Bal, limon, ıhlamur, yeşil çay veya ekinezya içeren pastiller, boğazdaki tahrişin azalmasını sağlayabilir ve ses tellerinin düzgün çalışmasını destekleyebilir.
- Ortam havasını nemlendirmek de tahriş olan boğaza ve ses tellerine iyi gelebilir. Kuru hava solumak, boğazı daha çok tahriş eder ve zorlayıcı olabilir. Kalorifere ıslak bir havlu asabilir ya da buhar makinesi kullanabilirsin.
- Ilık bitki çayları içmek, ses kısıklığına iyi gelebilir ve boğazını rahatlatabilir. Özellikle ekinezya, papatya, ıhlamur ve zencefil gibi bitkiler sıklıkla kullanılmaktadır. Bitki çayının içinde bulunan doğal bileşenler sayesinde, boğazında hissettiğin tahrişi hafifletebilirsin.
Bununla birlikte, boğazını yumuşatmak için bal ve tarçından da faydalanabilirsin. Balın, antimikrobiyal özellikleri ve içerdiği doğal enzimler sayesinde boğazını yatıştırıcı etkileri yardımcı olabilir. Tarçın ise boğazını rahatlatarak, iyileşme sürecini destekleyebilir.
Ilık Bir Fincan Herby Bodyguard Tea
Keyifsiz olduğun bir anda lezzetli bir fincan Herby Bodyguard Tea, daha iyi hissetmene yardımcı olabilir. Mis gibi portakal, ıhlamur, ekinezya, laden ve zencefil, C vitamini ile zenginleştirildi.
Kaynaklar:
(1)https://www.acibadem.com.tr/ilgi-alani/larenjit/
(2)https://www.florence.com.tr/larenjit
(3)https://www.acibadem.com.tr/ilgi-alani/ses-kisikligi/
(4)https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4458789/
(5)https://www.medicalpark.com.tr/ses-kisikligina-ne-iyi-gelir/hg-2051
Bu sitede bulunan metinler, görseller, öneriler ve diğer materyaller bilgilendirme amaçlıdır ve hiçbiri tıbbi bir tavsiye değildir. Ayrıca bu sitedeki hiçbir içerik profesyonel teşhis ve tedavinin yerini alamaz. Herhangi bir sağlık sorununuz varsa, yeni bir beslenme, diyet programı deneyecekseniz lütfen önce doktorunuza başvurunuz.
Bu sitede yer alan metinlerdeki bilgiler, referansları verilen kaynaklara aittir.