Japonların Özel Yeşil Çayı Matcha Hakkında Merak Ettiğin Her Şey
Daha önce matcha çayını hiç duymadıysan veya bu isim sana tanıdık geliyor ve hakkında daha fazla şey öğrenmek istiyorsan doğru yerdesin. Matcha, son dönem tatlıların ve lattelerin içerisinde bulunan özel bir malzeme olarak karşımıza çıkmaya başladı. Aslında bu özel malzemeyi bize kazandıran Japonların sofistike zevkleri. Bizim yeni yeni tanımaya başladığımız bir çay olsa da yeşil çay yapraklarının özel bir şekilde işlenmesiyle elde edilen matcha, Doğu Asya’da geleneksel olarak tüketiliyor. Acı ve tatlı tatları bir arada bulunduran bir lezzete sahip olmasının yanı sıra sağlığa yönelik birçok faydası da biliniyor.
Biz bu yazımızda sana bu özel çay ile ilgili merak ettiğin her şeyi anlatacağız. İşte Japonların inceltilmiş zevklerinin özel bir ürünü matcha:
Matcha Nedir?
Matcha, tıpkı yeşil ve siyah çay gibi camellia sinensis bitkisinden elde edilir. Ancak yetiştirilme ve hasat edilme tarzlarının farklı olması onu diğer benzerlerinden ayırır. Hasat edilen çay yapraklarının sapları ve damarları çıkarıldıktan sonra yaprakları öğütülür. Bu öğütülen yapraklar toz haline getirilir ve işte karşınızda matcha! Bu özel yetiştirme biçimi sayesinde matchanın içerisinde daha fazla kafein ve antioksidan bulunur. Bu nedenle karaciğer sağlığını desteklemesinden kilo kontrolüne yardımcı olmasına kadar birçok faydalı etkisiyle bilinir. (1)
Camellia sinensis bitkisinden sadece siyah çay, matcha ve yeşil çay değil, günümüzün popüler çaylarından olan oolong çayı ve beyaz çay da elde edilir. Bu çayların arasındaki fark fermente işlemlerinin süresiyle ilgilidir.
Matcha ve Yeşil Çay Arasındaki Fark
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi yetiştirilme ve hasat edilme biçimi açısından matcha ve yeşil çay birbirinden farklıdır. Besin değeri açısından ise matcha ile normal yeşil çay arasındaki fark, siyah çay ile yeşil çay arasındaki farka benzer. Nasıl ki yeşil çay oksidize olmadığı için siyah çaya göre daha yoğun besin maddeleri içeriyorsa benzer bir durum burada da söz konusu. Normal yeşil çayda, çay yapraklarındaki faydalı maddeler daha azdır. Matcha ise bu yapraklarda bulunan EGCG vb. antioksidanlar açısından çok daha zengindir. (2) Ayrıca demlenme şekilleri sebebiyle de yeşil çay ve matcha çayı farklı besin değerlerine sahiptir. Yeşil çay için bitkinin yaprakları geleneksel şekilde demlenip daha sonra yapraklar atılırken, matcha ise toz halinde kullanıldığı için bitki tamamen tüketilir.
Matcha Çayının 6 Bilimsel Faydası
Toz haline getirilerek kullanıldığı için matcha tozu olarak da bilinen matchanın bilimsel araştırmalarla desteklenen faydaları içerisinde bulunan kateşinlerden kaynaklanıyor. Yeşil çayın da temel bileşeni olan bu madde enflamasyonla savaşıyor, antimikrobiyal etkiler gösteriyor ve diyabete karşı etkileri ile öne çıkıyor. İşte matchanın bilimsel araştırmalara göre faydaları:
● Antienflamatuvardır: Matcha’nın içerisinde bulunan EGCG isimli aktif bileşen vücuttaki enflamasyonu etkisiz hale getirecek özelliklere sahiptir. (3) Sıcak suya bir miktar matcha çayı eklediğinde, çay suyuna klasik yeşil çayın içerisinde bulunan antioksidanlardan daha fazla antioksidan geçer. Hatta inanmayacaksın ama matchanın içerisinde bulunan kateşin miktarı yeşil çayın içerisindeki kateşin miktarından tam 137 kat daha fazla (4).
● Kalp sağlığını koruyabilir: Kalp sağlığı ile ilgili endişelerin varsa siyah çay yerine matcha içmeye başlayarak kalp sağlığı üzerindeki olumlu etkilerinden faydalanabilirsin. Kateşinlerden oldukça zengin olan bu çay, kalp sağlığını bu etkili antioksidanlar sayesinde koruyabilir. En azından birçok bilimsel araştırma bu özelliğini destekler nitelikte. (5)
● Metabolizmanı hızlandırarak kilo kontrolünde yardımcı olabilir: Kilo kontrolünde ve diyet döneminde yeşil çay kullanılması oldukça popüler bir uygulamadır. Yapılan araştırmalar yeşil çayın metabolizmayı hızlandırıcı etkisini destekler nitelikte. Buna göre yeşil çay yağ yakımını hızlandırıyor ve daha çok enerji harcaması için vücudu teşvik ediyor. Yeşil çay ile benzer ve hatta daha güçlü etkilere sahip matcha çayı ile de kilo kontrolü sağlayabilirsin. Hem yeşil çay hem de matcha çayı içerdikleri kateşinler sayesinde kilo vermene yardımcı olabilir. (6)
● Enerji verir: Matcha, yeşil çaydan daha konsantre miktarda kafein içerir. Şöyle bir kıyaslama yapmak gerekirse, 240 ml yeşil çay 28 mg kafein içerirken, matcha çayında bu miktar 90 mg'dır. Bu miktar, bir fincan kahvenin içerdiği kafeinle birbirine çok yakındır. Ancak matcha içerdiği L-theanin ile gün boyu süren dengeli bir enerji sağlarken kahvedeki gibi enerji üzerinde hızlı dalgalanmalar yaratmaz.(10) (11) Bu yönüyle matcha, gün içinde enerjini, bilişsel işlevlerini ve konsantrasyon seviyeni desteklemek için iyi bir tercihtir ancak eğer kafeine fazla duyarlıysan ve bunun neticesinde uyku sorunları yaşıyorsan, akşam beşten sonra kahve içmemen gerektiği gibi matcha da içmemelisin.
● Tip 2 diyabet riskini azaltabilir: Matcha çayının en önemli faydalarından biri de tip 2 diyabete yönelik olumlu etkileridir. Bazı araştırmalar düzenli olarak yeşil çay tüketiminin, vücut kitle indeksi ve sistolik kan basıncı gibi faktörleri düzenlediğini gösteriyor. Tip 2 diyabet için risk faktörleri arasında olan bu faktörleri kontrol ederek, diyabete yakalanma ihtimalini azaltabilirsin. (7)
● Karaciğeri koruyabilir: Karaciğer vücudumuzdaki en önemli organlardan biri. Aslında karaciğerimiz iflas ederse diğer beden fonksiyonlarımız da sona erer. Besin maddelerinin vücut tarafından kullanılması, ilaçların metabolize edilmesi ve vücuttaki toksinlerin atılması gibi görevleri olan bu organı korumak istiyorsan düzenli olarak matcha çayı içebilirsin. Bazı araştırmalar, düzenli yeşil çay içmenin karaciğer sağlığını desteklediğini gösteriyor. (8) Matcha’nın besin değerleri açısından yeşil çaya göre daha konsantre olduğunu göz önünde bulundurursak, bu çayı diyetine mutlaka eklemelisin.
● Bağırsak sağlığını destekleyebilir: Matcha içerisinde bulunan yüksek düzeyde ECGG sayesinde bağırsak sağlığını destekler. Esasen sağlıklı beslenme ve yaşam tarzı faktörleri bağırsak sağlığını korumak önem vermen gereken konulardır. Bu noktada doğru beslenme düzenine matcha gibi koruyucu çayları ekleyebilirsin. Araştırmalar gösteriyor ki ECGG antioksidan özelliği sayesinde oksidatif stresi azaltarak vücudu serbest radikallerin yol açtığı hücre hasarına karşı güçlendirir. (9)
Matcha Nasıl Kullanılır?
Matcha toz olarak satıldığı için birçok kullanım alanı mevcut. Yani bu sofistike içecek klasik bir çaydan çok daha fazlası. Ayrıca matcha popülerleştikçe kullanım alanları da arttı. İşte matcha ile hazırlayabileceğiniz lezzetli yiyecekler ve içecekler:
● Matcha geleneksel olarak yeşil çay gibi kullanılır. Bunun için bir bardak sıcak suya 2 çay kaşığı matcha atarak çayını demleyebilirsin.
● Matchayı hamur işlerinin içerisine katarak aromasından faydalanabilirsin. Muffin ve kurabiyelere eklediğin matchanın aromasına bayılacaksın.
● Matchayı yulafla karıştırarak lezzetli kahvaltılıklar yapabilirsin.
● Klasik smoothie tariflerinden sıkıldıysan, matchalı smoothie denemenin tam vakti.
● Sebzelere de yakışan matchayı salata sosuna ekleyebilirsin.
● Standart latte tariflerinden sıkılanlar için matchalı latte harika bir alternatif. Süt ve su kullanarak matchalı latte hazırlayabilirsin.
Günümüzün en sevilen bazı çaylarının elde edildiği bitki olan camellia sinensis, farklı şekillerde fermente ediliyor ve her damak tadına ve ihtiyaca hitap edecek şekillerde çayseverlere sunuluyor. Tıpkı matcha çayı gibi bu bitkiden elde edilen yeşil çayı da Herby çaylarında bulabilirsin. Doğanın birbirinden şifalı bitkilerini fincanına dolduran Herby’nin fonksiyonel çayları keşfetmek için hemen tıkla.
Kaynakça:
1-https://www.healthline.com/nutrition/7-benefits-of-matcha-tea
2-https://universityhealthnews.com/daily/nutrition/matcha-tea-benefits-7-tips-for-how-to-use-matcha-powder-for-better-health/
3-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7796401/
4-https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/14518774/
5-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7796401/
6-https://www.healthline.com/nutrition/7-benefits-of-matcha-tea#6.-Helps-you-lose-weight
7-https://www.medicalnewstoday.com/articles/305289#nutrition
8-https://www.healthline.com/nutrition/7-benefits-of-matcha-tea#2.-May-help-protect-the-liver
9-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7796401/
10-https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18296328/
11-https://www.healthline.com/nutrition/matcha-vs-coffee#differences
Bu sitede bulunan metinler, görseller, öneriler ve diğer materyaller bilgilendirme amaçlıdır ve hiçbiri tıbbi bir tavsiye değildir. Ayrıca bu sitedeki hiçbir içerik profesyonel teşhis ve tedavinin yerini alamaz. Herhangi bir sağlık sorununuz varsa, yeni bir beslenme, diyet programı deneyecekseniz lütfen önce doktorunuza başvurunuz.
Bu sitede yer alan metinlerdeki bilgiler, referansları verilen kaynaklara aittir.